Jak wygląda macica?

Macica leży w miednicy mniejszej. Ma kształt gruszki. Może być pochylona ku przodowi lub ku tyłowi. Składa się na górze z trzonu macicy i u dołu z szyjki macicy. Wyścieła ją od środka błona śluzowa, która jest nazywana endometrium w obrębie jamy macicy i endocervix w obrębie kanału szyjki macicy. Od rogów macicy odchodzą jajowody zakończone jajnikami.

Z czego wynikają wady wrodzone macicy?

Wady wrodzone macicy wynikają z nieprawidłowego rozwoju tak zwanych przewodów przyśróderczowych (przewodów Müllera) w trakcie życia płodowego. Przewody Müllera powstają między 6. a 9. tygodniem ciąży. Potem ulegają kanalizacji i zespalają się w kanał maciczno-pochwowy między 10. a 13. tygodniem. Prawidłowe procesy dalszych podziałów doprowadzają do powstania trzonu macicy, szyjki macicy i górnej części pochwy.
Wady macicy występują u około 3-4 % kobiet w populacji ogólnej. Największy odsetek wad macicy rozpoznaje się wśród kobiet, u których w wywiadzie stwierdzono powtarzającą się niemożność donoszenia ciąż. Rozwój przewodów Müllera idzie również w parze z kształtowaniem się układu moczowego, dlatego u pacjentek ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w budowie macicy często współwystępują zaburzenia urologiczne.

Do patologii dochodzi w przypadku:

● zaburzenia wzrostu jednego z kanałów przyśródnerczowych → powstanie macica jednorożna. Macica jednorożna odznacza się obecnością tylko jednego rogu macicy. Przesunięta jest na jedną stronę miednicy. Posiada pojedynczy obszar rogu z jednym jajowodem, może również posiadać róg szczątkowy
● zaburzenia scalania przewodów przyśródnerczowych → powstanie macica podwójna lub macica dwurożna. Macica dwurożna posiada dwa rogi macicy, które zazwyczaj są wyraźnie odseparowane. W macicy dwurożnej częściowej zagłębienie zewnętrzne macicy jest większe niż 50% grubości ściany macicy. W macicy dwurożnej całkowitej zagłębienie zewnętrzne macicy jest większe niż 150% grubości ściany macicy. W macicy dwurożnej przegrodzonej przegroda jest dłuższa niż 150% grubości ściany macicy
● zaburzenia kanalizacji kanału maciczno-pochwowego → powstanie macica z przegrodą częściową lub całkowitą. Macica z przegrodą charakteryzuje się mięśniową lub włóknistą przegrodą dzielącą jamę macicę na dwie części. Przegrody te odznaczają się różnym zasięgiem, jednak przyjęto, że muszą być dłuższe niż 50% grubości ściany macicy. Kontur zewnętrzny macicy jest bez zagłębienia lub jeśli występuje to nie jest ono większe niż 50% grubości ściany macicy
● zaburzenia scalania i kanalizacji → powstanie macica dwurożna z przegrodą częściową lub całkowitą

Najczęstsze wady wrodzone macicy to: macica podzielona, dwurożna i łukowata. Czy wady macicy dają objawy?

Wady wrodzone macicy zazwyczaj nie dają niepokojących objawów. Są rozpoznawane najczęściej w trakcie diagnostyki niepłodności, bądź nawykowych poronień. Najczęstsze objawy, które mogą sygnalizować o wrodzonej wadzie macicy to:
● brak miesiączki
● bolesne miesiączki
● nieregularne miesiączki
● przewlekłe bóle w podbrzuszu

Diagnostyka

Prawidłowe rozpoznanie wad macicy ma kluczowe znaczenie dla planowania dalszego toku leczenia oraz oceny ewentualnej potrzeby i możliwości interwencji chirurgicznej. Sklasyfikowanie wady rozwojowej macicy pozwala z większą dokładnością ocenić szanse powodzenia rozrodu. Obecnie w diagnostyce wykorzystuje się wiele nieinwazyjnych badań umożliwiających dokładną ocenę anatomii układu rodnego.

U kobiet, u których podczas rutynowego badania ginekologicznego, wysunięto podejrzenie występowania wrodzonej wady narządu rodnego oraz u kobiet z niepokojącymi objawami klinicznymi zaleca się pogłębienie diagnostyki o trójwymiarowe badanie ultrasonograficzne (USG 3D). Badanie to pozwala uzyskać dokładniejsze dane dotyczące szyjki macicy, jamy macicy, ściany oraz zewnętrznego obrysu macicy, a także współistniejących zmian w granicach miednicy mniejszej.

W przypadku trudności diagnostycznych oraz w razie podejrzenia złożonych wad zaleca się wykonanie tomografii komputerowej (TK), rezonansu magnetycznego (MR) oraz badania endoskopowe. Badanie obrazowe MR pozwala uzyskać najbardziej wiarygodne i obiektywne informacje na temat budowy pochwy, szyjki i jamy macicy, ściany oraz zewnętrznego obrysu macicy i innych struktur miednicy mniejszej.

Histeroskopia i laparoskopia to badania endoskopowe mające zastosowanie w ginekologii. Użycie histeroskopu pozwala zdobyć informacje na temat ukształtowania pochwy, kanału szyjki macicy oraz jamy macicy wraz z macicznymi ujściami jajowodów. Dzięki histeroskopii możliwe jest leczenie takich wad macicy jak: macica z przegrodą, macica dwurożna przegrodzona. Metoda ta umożliwia rozróżnienie macicy w kształcie litery T od macicy infantylnej. Nie pozwala jednak odróżnić macicy przegrodzonej od dwurożnej, ponieważ badanie to nie dostarcza informacji na temat zewnętrznego obrysu macicy i grubości ściany macicy. Natomiast laparoskopia jest to badanie endoskopowe o dość dużej inwazyjności, dlatego nie jest rekomendowane jako metoda diagnostyczna pierwszego wyboru. Najczęściej stosowana jest jako badanie w asyście przy leczeniu histeroskopowym.
Badaniami uzupełniającymi, które mogą w niektórych przypadkach poszerzyć diagnostykę i ułatwić rozpoznanie wad macicy są również histerosalpingografia (HSG) oraz histerosalpingosonografia (HyCoSy, HyFoSy).

Wpływ na przebieg ciąży

W zdecydowanej większości przypadków wady macicy nie zmniejszają szansy zajścia w ciążę, ponieważ proces zapłodnienia przebiega prawidłowo. Jednak obecność niektórych anomalii w budowie macicy może zwiększać ryzyko wystąpienia powikłań położniczych, takich jak nawracające poronienia, przedwczesny poród, miednicowe i poprzeczne położenia płodu, ograniczenia wewnątrzmacicznego wzrastania płodu, przedwczesne odpływanie płynu owodniowego oraz zaburzenia czynności skurczowej macicy podczas porodu.
Zwiększone ryzyko wczesnych poronień u kobiet z wadami macicy wynika z nieprawidłowego ukrwienia mięśnia macicy (w obrębie przegrody lub rogu macicy), a co za tym idzie niewystarczającego odżywienia zarodka lub płodu.

Leczenie

Leczenie chirurgiczne wdraża się w przypadku rozpoznania macicy jednorożnej z rogiem szczątkowym zawierającym czynne endometrium. Ten rodzaj wady wiąże się z występowaniem bólu w miednicy mniejszej, wstecznym miesiączkowaniem, rozwojem endometriozy oraz ryzykiem zagnieżdżenia ciąży w rogu. Z uwagi na hipoplazję rogu szczątkowego, w razie zagnieżdżenia się w nim ciąży zachodzi poważne ryzyko jego pęknięcia, krwotoku i wstrząsu hipowolemicznego. Dlatego też, aby uniknąć powikłań położniczych oraz przeciwdziałać rozwojowi endometriozy - czynny, szczątkowy róg macicy jednorożnej należy usunąć chirurgicznie.

W przypadku powtarzających się nawykowych poronień i utrat ciąż, u kobiet u których rozpoznano macice z przegrodami, zaleca się histeroskopową resekcję przegrody w asyście laparoskopowej. W przypadku macicy z przegrodą za nawracające poronienia odpowiada najpewniej niedostateczne ukrwienie endometrium przegrody. Dlatego usunięcie przegrody podczas zabiegu chirurgicznego znacząco poprawia rokowania położnicze.

Konsultacja ginekologiczna 220 zł

Konsultacja ginekologiczna + USG przezpochwowe 400 zł